Idel.Realii’nin Moskova’nın son yasama girişimi hakkında röportaj yaptığı uzmanlara göre, Rusya’da devletin federalden üniter hale dönüşümünün son aşaması başlarken, bölgeler karşılık vermek için merkezin zayıflamasını bekliyor.
Tataristan Devlet Konseyi milletvekilleri, daha önce skandal yasa tasarısına karşı sert çıkış yapmışlardı.
Yasa içeriğinde merkezin yetkilerinin güçlendirilmesi ve bölgelerin yetkilerinin ise azaltılması anlamına gelen birçok hüküm yer alıyor. Tataristan söz konusu olduğunda, tasarı aynı zamanda bölgenin lideri olan “Tataristan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı” ünvanının kaldırılmasını da içeriyor. Diğer tüm cumhuriyetler, 2010’da bu ünvanı terk etti. ( E.N. : Cumhurbaşkanı yerine Glava yani Baş-Lider ünvanı kullanılıyor. Bu öneri ilk olarak Kadirov tarafından yapılmış ve diğer Cumhuriyet liderleri de takip etmişti. )
Tasarıya sadece Tataristan karşı çıktı. Örneğin, Başkurdistan’da, bu cumhuriyetten bir aktivistin yasa koyucuların eylemlerini “utanç” olarak nitelendirdiği girişim desteklendi.
Dağıstan Cumhuriyetinde, genellikle yukarıdan gelen muğlak girişimleri destekledikleri için federalizmin savunucusu olmaktan uzak olan yerel milletvekilleri, cumhuriyet başkanının ‘Kazaklar’ ile ilgili önerdiği tasarıyı beklenmedik bir şekilde reddettiler. Tartışmaya katılanlar arasında öne çıkan çeşitli argümanlar vardı ve milletvekillerinden biri, Müslüman Dağıstan sakinlerinin Kazak Cumhuriyeti’ne özel destek vermeyeceklerini çünkü Novocherkassk’taki Kazak temsilcilerin bir caminin inşasına karşı çıktıklarını belirtti.
Ve burada, her iki bölgesel parlamentoda da hakim olanın Navalny veya Khodorkovsky destekçilerinin değil, Birleşik Rusya temsilcileri olduğunu özellikle belirtmek gerekiyor.
Siyaset bilimci Konstantin Kalachev, devleti üniter bir yapıya dönüştürmek için tasarlanmış reformların gerçekleştiğine inanıyor.
Kalachev’in meslektaşı Abbas Gallymav, tebaanın yetkilerini mahrum etmelerine ve Kremlin’e daha fazla boyun eğmelerine rağmen, bölgelerin neden henüz kitlesel bir direnişe geçmediğini açıklıyor :
Prensip olarak, durum zaten olgunlaşmış durumda. etnik hareketlerin ulusal elitleri, aydınları ve aktivistleri arasındaki hoşnutsuzluk çok fazla birikti. ancak şimdi değil, merkezi hükümetin gözle görülür şekilde zayıflamaya başlayacağı bir zamanda bu kırılacak. Bu, keskin bir şekilde bozulan bir ekonomi, meşruiyetin nihai yıkımı ve genel bir protesto duyguları dalgasıyla bağlantılı olarak rejimin genel bir zayıflaması ile olacaktır. Rejim hala yeterince güçlü olduğu için bu yasa tetikleyici olmayacaktır.
Gallyamov, daha önce, “merkez-bölgeler” çizgisi de dahil olmak üzere, farklı hatlar boyunca çelişkilerin ve fayların gelecekte güçleneceğinden söz etmiş, bazı durumlarda bu çelişkilerin etno-ulusal bir karaktere sahip olacağından da bahsetmişti.
Şimdiye kadar, belirtildiği gibi, sadece Tataristan bu girişime karşı çıktı. Tataristan milletvekilleri, belgenin bazı hükümlerinin “anayasal sistemin dokunulmaz temelleriyle” çeliştiğini değerlendirdi. Federal yürütme organlarının bölgesel organların oluşumuna katılma hakkından memnun değillerdi.
RBC TV kanalı Tataristan Devlet Konseyi Başkanı Farid Mukhametshin’in sözlerini şöyle aktarıyordu : “Bu yasa temel olarak Rusya Federasyonu’nun kurucu kuruluşlarının yetkilerine müdahale ediyor ve Rusya Anayasasının mevcut normlarını ihlal ediyor.”
Kaynak : Idel.Реалии
Çeviri : Ğuaze
