Adıge Cumhuriyeti geleneksel olarak her şeyin istikrarlı, öngörülebilir olduğu ve “hiçbir şeyin gerçekleşmediği” bölgelerden biri. Ancak 2021 yılına Maykop’un eski belediye başkanı Andrey Getmanov’un dolandırıcılık girişimi, mühimmat depolama ve bir anlaşmaya ilişkin muvafakat zorlama suçlamalarının yöneltildiği ve yüksek ses getiren dava damgasını vurdu.
Ayrıca UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki “Batı Kafkasya” koruma alanında yer alan Lago-Naki platosunun bir bölümü için yürütülen imar planları çevrecileri endişelendirdi. Koronavirüs kısıtlamaları ve parlamento seçimleri Adıge Cumhuriyeti gündeminde de yer edindi.
Yılın ilk ve en önemli gelişmesi Rusya Federasyonu Hükümeti Başbakan Mihail Mişustin’in cumhuriyeti ziyaretiyle başladı.
Rusya Federasonu başbakanı, Adige Cumhuriyetini “federal merkezin yardımı olmadan tam olarak gelişemeyen” ve geri kalmış bölgeler arasında olduğunu belirtti. Ziyaret sırasında ne Mishustin ne de Tarım Bakanı Dmitry Patrushev, cumhuriyetteki büyük yatırım projeleri olan – Lago-Naki kayak merkezi ve Yablonovski sanayi parkına – kamuoyu önünde ilgi göstermedi.
Mart ayında FSB, Maykop’taki bir alışveriş merkezinde bir terör saldırısının önlenmesine ilişkin bir rapor yayınladı. Güvenlik yetkililerine göre eylem, terör örgütü IŞİD’e bağlılık yemini eden Orta Asya’lı bir göçmen tarafından planlandı. Sahte belgelerle Rusya’da bulunan yabancının evinde yapılan aramada el yapımı patlayıcı bulundu.
Çevreciler UNESCO koruma alanı için ayağa kalktı
Mart ayında, Rusya’nın ilk biyosfer depolama sahasının, UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan “Batı Kafkasya” koruma alanının bir parçası olan Lago Naki Platosu ve Fişt-Oşten masiflerinin bulunduğu alanda kurulacağı öğrenildi. Başbakan Mishustin ilgili emri imzalandı. Yeni statüsüyle birlikte belirtilen bölgede (UNESCO Dünya Doğal Mirası alanında) rekreasyon ve turizm faaliyetlerinin geliştirilmesi, inşaat yapılması önünde yasal bir engel kalmadı.
Haziran ayında St. Petersburg Uluslararası Ekonomik Forumu çerçevesinde, Lago-Naki platosunda bir kayak merkezi inşa edilmesi ile ilgili olarak Adıge Cumhuriyeti başkanı Murat Kumpılov ve Krasnaya Polyana isimli şirket yetkilileri arasında bir niyet anlaşması imzalandı.
Biyolojik Araştırmalar Enstitüsü müdürü ve Tüm Rusya Doğa Koruma Derneği Adıge Cumhuriyeti Şube Başkanı Valeri Brinç konuyla ilgili yaptığı açıklamada :
” Şu anda paralel olarak iki süreç devam ediyor. Kafkas rezervine ilişkin yeni bir düzenleme onaylanıyor ve kayak tesisi projesi gelişiyor. Fişt-Oşten masifinin biyosfer depolama alanında kalması, işlevsel bir koruma alanına girmemesi ve yürüyüş aktivitesi dışında ekonomik faaliyetlere izin verilmemesi muhtemeldir. Aslında bu bölge Kafkas rezervi toprakları içerisinde yer alıyor ancak biyosfer depolama alanına dahil edildi ” dedi.
Brinç çevrecilerin etkisine de değinerek ” Yetkililerin Fişt-Oşten masifine dokunmamalarının sebebi muhtemelen çevrecilerin ısrarlı muhalefetinden kaynaklanıyor” dedi.
Lago-Naki platosunda yapılması planlanan kayak tesisi ve tatil köyü projesi de birçok soruyu barındırıyor.
Brinç “Karstik kayalar üzerinde kayak tesisi ve pisti inşa edilmesi neredeyse imkansız ve bunu önemli bir sorun olarak görüyorum. Tatil kompleksinin dibinde inşa edilecek bu tesis muhtemelen sadece kağıt üzerinde kalacaktır. Bir teleferik inşası bile, sütunlarının ciddi şekilde güçlendirilmesi gereken karmaşık teknik çözümler gerektirecektir” diye ekledi.
Maykop eski belediye başkanına karşı açılan dava
2021 yılına, Maykop’un eski belediye başkanı Andrey Getmanov’un davası damgasını vurdu.
Soruşturma Komitesi Mart ayında Getmanov’a yönelik gasp suçundan cezai kovuşturma başlatıldığını bildirdi. Temmuz ayında dava mahkemede görülmeye başlandı, Getmanov’a yönelik tedbir kararı uygulandı. Kasım ayında Adıge Cumhuriyeti Yüksek Mahkemesi kararı bozarak dava materyallerini yeni bir duruşma için iade etti.
Soruşturma ve ilk derece mahkemesi Mayıs 2018’de, o dönemde Maykop belediye başkanının, adil olmayan bir arazi takasını kabul etmesi talebiyle bir çiftçiyi ofisine getirttiğini tespit etti. Çiftçi bu takası reddedince, Getmanov’un çiftçiyi öldürmekle tehdit etti ve soruşturma komitesi basın servisi tarafından belirtildiği üzere takas anlaşmasını imzalamaya zorladı. Ayrıca, görevlinin evinde yapılan aramada mühimmat bulunduğu iddia edildi.
21 Eylül’de Maykop şehir mahkemesi Getmanov’u suçlu buldu: eski belediye başkanı altı yıla kadar hapis cezası ile yargılandı ve mahkeme onu iki buçuk yıl denetimli serbestlik cezasına çarptırdı. Ancak Getmanov Adige Cumhuriyeti Yüksek Mahkemesi’ne temyiz başvurusunda bulundu. Buna paralel olarak, savcılık tarafından da temyiz başvurusunda bulundu. Sonuç olarak, karar yüksek mahkeme tarafından iptal edildi, dava yeni bir duruşmada değerlendirilmek üzere şehir mahkemesine iade edildi.
Getmanov davası, 2021 yılı için cumhuriyetteki en önemli siyasi olaylardan biri oldu. Buna paralel olarak ülke genelinde olduğu gibi burada da seçimler yapıldı. Seçimler sırasında Golos interaktif haritasına ( ‘ Golos ‘ Rusya Federasyonu’nda birçok haber organizasyonu gibi “yabancı ajan” olarak tanındı. ) Adıge Cumhuriyetin’de sadece yedi ihlal haberi düştü. Daha sonra üç günlük oy kullanma sırasında, Maykop’taki bir spor salonundaki 158 numaralı sandık merkezinde boş oy pusulalarının doldurması kaydedildi. Bu konuda Adıge Cumhuriyeti soruşturma komitesi tarafından bir ceza davası açıldı.
Müftülerin savaşları
Adıge Cumrhuiyeti ve Krasnodar Bölgesi Müslümanları Ruhani İdaresi’nin resmi internet sitesinde, Kuzey Kafkasya Müslümanları Koordinasyon Merkezi’nin, Rusya’nın güney bölgelerinde faaliyet gösteren farklı bir dini organizasyon olan Rusya Federasyonu Müslümanların Ruhani İdaresine (DUM) yönelik sert eleştiriler getirildi.
Karaçay-Çerkesya müftüsü İsmail Hacı Berdiyev imzasıyla yayınlanan Kuzey Kafkasya Müslümanları Koordinasyon Merkezi bildirisinde, Müslüman Ruhani İdaresi’nin Rusya’nın güney bölgelerinde yürüttüğü faaliyetlerin bölgedeki durumu istikrarsızlaştırmayı ve Müslüman toplumu bölmeyi hedeflediğini ifade etti. Bildiride yıkıcı ve çatışma durumlarına yol açabilecek her türlü faaliyeti Kuzey Kafkasya Müslümanları Koordinasyon Merkezi olarak reddedildiği bildirildi.
Müslüman Ruhani İdaresi ( DUM ) ise bildiriye cevaben “Adige Cumhuriyetin’deki konferans katılımcılarının hoşnutsuzluğunun toplumsal yaşam ve dini faaliyetler ile ilgili değildir. Anlaşmazlığın nedeni belirli gerçekler, hatalar, eksiklikler değil, soyut olarak belirlenmiş bir “faaliyet”tir. Federasyonumuz bu faaliyetlerini şimdiden neredeyse 27 yıldır yürütüyor. Yıllar geçtikçe, Rusya Federasyonu Müslümanları Ruhani İdaresi içindeki toplulukların çalışma ilkeleri değişmedi.” şeklinde açıklama yaptı.
Müslüman Ruhani İdaresi ( DUM ), Adige Cumhuriyeti ve Krasnodar Bölgesi Müslüman Ruhani İdaresinin başlangıçta esas olarak Adıge Cumhuriyetinde faaliyet gösterdiğini, kendi örgütlerinin ise Krasnodar Bölgesi – Anapa, Soçi ve Krasnodar’da kayıtlı olduğunu vurguladı. Karşılıklı suçlamaların ardından anlaşmazlık daha ileriye götürülmedi.
Ortasınıf Cumhuriyet
Siyaset yorumcusu Andrey Gusiy, “Adigey’de 2021 yılı alışılmışın dışında geçti. Gerçekten de, Getmanov düzeyinde yetkililerin tutuklanmasını içeren davalar, sakin ve oldukça öngörülebilir bir cumhuriyet için nadir bir durum.” şeklinde telegram kanalında yorumda bulundu.
Siyaset Bilimci Adıgey’in durumunu ”Genel olarak Murat Kumpilov istikrarlıdır – Güney Federal Bölgesi içerisinde olmasına rağmen geleneksel olarak Kuzey Kafkasya Federal Bölgesi ile ilişkili olan Adıge Cumhuriyeti de istikrarlıdır. Bu, Kabardey–Balkar, Karaçay-Çerkesya ve Adıgey’in 100. yıldönümünü kutlamak için bir anlaşma imzalanması da durumun teyitidir. Adıge Cumhuriyeti, rekorlar kırmasa da ulusal bir cumhuriyet olarak gelişimine devam ediyor, ancak sınırlı kaynaklara rağmen komşularının arka planına ayak uydurmuyor.” şeklinde özetliyor.
Cumhuriyette (Kuzey Kafkasya’nın diğer bölgelerine kıyasla) oldukça yüksek bir yaşam standardı var. Cumhuriyet sakinlerinin çoğu Krasnodar’a iş için gidiyor ve zaten Tahtamukay bölgesinin birkaç köyü aslında Krasnodar’ın bir banliyösü haline geldi.
Aynı zamanda, sosyo-ekonomik göstergelerin çoğu için, Adıge Cumhuriyeti Rus bölgelerinin derecelendirmelerinin sonunda kalıyor. Örneğin, nüfusun borç yükü açısından, cumhuriyet 85 üzerinden 76’ncı sırayı aldı (bankalara kredileri geri ödemek için, ortalama bir cumhuriyet sakini yıllık gelirin% 78’ini ödemek zorundadır) Cumhuriyette yaşayan her beş sakininin maaşı 15 bin rublenin altında (Bu, ülkede gelir sıralamasında 70’inci sıradadır).
Aynı zamanda Stratejik Girişimler Dairesi’nin yaşam kalitesi derecelendirmesinde Adıge Cumhuriyeti 19’uncu sırada yer alıyor. Ancak bu çalışmanın sonuçlarına inanıyorsanız, Çeçenistan’da (14.sırada) ve ilhak edilen Sivastopol’de (9. sırada) yaşam kalitesi daha da yüksektir.
Kaynak : Кавказ.Реалии
Çeviri : Ğuaze
