Zengin Çerkes(Adıge) kültürü sadece dansların, ulusal kıyafetlerin, geleneklerin ve dünyanın en sağlıklı mutfaklarından birine sahip olması ile ölçülmez. Çerkeslerin çevrelerindeki dünyaya karşı tutumu, insan ve doğanın bir arada yaşamasının uyumudur.
Bilim adamları, eski dağ bahçeciliği kültürünün kalıntıları olan efsanevi Çerkes bahçeleri olgusunu kayıp bir hazine olarak adlandırıyor.
Doğa koruma merkezi “NABU-Kavkaz” uzmanları, antik bahçeleri doğal ve kültürel bir miras olarak görüyor. Ve sonunda bu mirası kaybetmemek için, “Çerkes Bahçeleri – Kafkasya’nın Kültürel Mirası” ekolojik ve eğitim projesinin yardımıyla gönüllüleri ve bilim adamlarını araştırma ve çalışmalara çekiyorlar.
Projeyi yürüten bir yetkili “Projenin amacı, doğal ve kültürel mirası korumak, gönüllü hareketini desteklemek ve geliştirmek, çevre bilincini ve doğal kaynaklara saygıyı yaygınlaştırmaktır. Eski Çerkes bahçelerinin yetiştiği yerlere keşif gezileri, onların bakımına yönelik gönüllü eylemler projenin amaçlarından biri” dedi.
NABU-Kavkaz merkezinde görev alan ekolojistler 1 Eylül’de Abadzekh köyü civarında keşif gezisine çıktı.
Yabani ve aşılanmış ağaçlarla dolu eski bir orman bahçesi var.
Proje sorumlusu “Rehberimiz ve üyemiz Maxim, çocukluğunu ve gençliğini Abadzekh köyünde geçirdi, buraları iyi biliyor. Bu nedenle çağrımıza hemen cevap verdi ve aşılı ağaçların büyüdüğü yeri gösterdi” dedi.
Onlara göre, yabani bahçede daha çok armut yetişiyor.
“Yerlilerin çikolata dediği sulu, tatlı koyu hamurlu bir armut meyvesini bulduk. Birçok ağacın hiç meyvesi yok, ancak bazılarının hala iyi bir hasadı var ”diye vurguladı ekolojistler.
Bununla birlikte, eski bahçenin durumu onları endişelendirdi: birkaç ağaç kuruyor, yavaş yavaş ölü odun haline geliyor, geri kalanı (ve çoğu) büyük ölçüde zayıflıyor. Dallar likenler ile kaplı, her ağaçta çok sayıda ökse otu çalıları var.
Ancak Çerkes(Adıge) armudu ve antik Çerkes bahçeleri, Kuzey Kafkasya’daki bahçecilik tarihinin en büyük gizemi olan Adigey’in cazibe merkezlerinden biri olarak kabul ediliyor.
Etnografya, Çerkes Araştırmaları ve Çerkes Filolojisi Merkezi başkanı Mira Vunarokova’ya göre, meyve ağaçlarına bakmak Çerkesler için sadece hayati bir meslek değil, aynı zamanda bir onur meselesiydi. Neredeyse her Çerkes, bilgisi nesilden nesile aktarılan, meyve yetiştiriciliğinde önemli bir sanat olan aşılama sanatına sahipti.
Maykop Deney İstasyonu – VIR Şubesi çalışanı bilim insanları “Çerkes bahçeleri,Çerkeslerin dehalarında basit olan bir kavramıdır. Eski bir Çerkes tarifine göre aşılama yabani elma ağaçlarına yapılır. Sonuç olarak, ağaç dayanıklı hale gelir ve 200 yaşına kadar büyür ve yaşar. Aynı meyve ağacının modern zamanda dikilen çeşitleri ise ortalama 20-25 yıl yaşıyor. Eski Çerkes ağaçları pratikte hastalanmıyor ve bol hasat veriyor” dediler.
Pek çok yetiştirici, Çerkes armutunun eşsiz bir tarımsal ürün olduğunu düşünüyor ve uzun ömürlülüğü konusunda araştırmalar yürütüyor.
Kaynak : Argümanlar ve Gerçekler ADIGEA.AIF.RU
Çeviri : Ğuaze
