Krasnodar Bölgesi yönetiminin basın servisinin bildirdiğine göre, Beloreçensk bölgesindeki höyük kazıları sırasında 15. yüzyıldan kalma bir kilisesinin parçaları bulundu.
Arkeologlar, kireçtaşı harcı üzerinde taş bloklar ve bunları sabitlemeleri için demir braket ve oyulmuş sunak parçalarından yapılmış bir temel keşfettiler.
Bu buluntular, tapınağın bir ortaçağ Hıristiyan kilisesi olduğunu belirlenmesini sağladı.
Krasnodar Bölgesi vali yardımcısı Sergey Boldin “Keşfedilen tapınak, bölgemiz ve tüm Kuzey Kafkasya için büyük bir bilimsel keşiftir. Coğrafi olarak kilise Kuban’da bulunuyor, ancak tarihi olarak Adige Cumhuriyeti’nin tarihi ile yakından bağlantılı” dedi.
Bilim adamları bulguları incelemeye başladılar ve taşlardan birinin üzerinde mimarın adını ve kilisenin yapım tarihinin yazıldığını buldular. Adıge soylusu için yaptırıldığı anlaşılan kilisenin 1468 yılında mimar Kefe’li Krımbiy tarafından yapıldığı ortaya çıktı. Bölgenin aynı zamanda büyük bir nekropol alan olduğu belirtildi.
Çerkes Prens Biberd ve Keremukh Bölgesi
Yapılan kazı çalışmalarında en değerli buluntulardan biri, Çerkes (Adıge) prensi Biberd’in bu tapınağa gömüldüğünü söyleyen bir kitabeydi. Yaşadığı dönemde Kuzeybatı Kafkasya’nın çoğu Prens Biberd’e bağlıydı.
1436-1452 yılları arasında Tana’da (Azak) yaşayan İtalyan tacir ve elçi olan Josaphat Barbaro’nun notlarında Prens Biberd’den bahsediliyor :
” Tana’yı (Azak) deniz kıyısı yönünde bırakırsanız, üç günlük iç yolculuktan sonra ‘Keremukh’ adlı bir alanla karşılaşacaksınız. Hükümdarın adı “Tanrı tarafından verilen” anlamına gelen Kertibiy’in oğlu Prens Biberd’dir. ”
Barbaro’nun notlarında, Keremukh bölgesinin zenginliğine ve güzelliği ön plana çıkıyor :
”Gerektiğinde iki bin atlı tedarik edebilecek birçok köy var. Güzel bozkırlar, çok güzel ormanlar, çokça nehirler var… O ülkede ekmek, et ve bal bol miktarda var ama şarap yok.”
Avrupalı yazarlar arasında Çerkes halkının yaşamı ve gelenekleri hakkında ilk bilgileri not alan Cenevizli gezgin ve tarihçi George Interiano da ‘Keremukh’ bölgesinden söz ediyor:
”Keremukh, en iyi konuma sahip ve diğerlerinden daha fazla nüfusa sahip olan ayrıca Hristiyan dininin yaşanmasına izin verilen ve rahipliğe sahip olan bir bölge. ”
Barbaro ve Interiano tarafından belirtilen Keremukh bölgesinin zenginliği anlatımı ile kazı çalışmaları neticesinde elde edilen bulgularda, zengin ve çeşitli bir maddi kültürün var olduğu anlaşılıyor. Daha önce ki kazı çalışmalarında İran, Çin, Venedik kumaşları, Venedik ve Suriye yapımı cam eşyalarına rastlanmıştı.
Tarihçi Vasiliy Kuznetsov’a göre kazı sonuçları, tüm bu bulguların Beloreçensk-Maykop bölgesinde bulunan Adige feodal oluşumunu – Keremukh prensliği – karakterize ettiği sonucuna varıldığını, bölgenin Kırım ve Kafkasya’daki Ceneviz ticaret merkezleriyle ekonomik olarak bağlantılı olduğunu gösteriyor.
Kuznetsov, Çerkes folklorüne göre Biberd’in, Şhaguaşe (Belaya) Nehri vadisinde yaşayan Hatıkuay prenslerinin atası olduğunu belirtiyor.
Barbaro’nun İran’a yaptığı bir geziyle ilgili bir başka makalesinde, 1486’da Müslümanların Kuzey Kafkasya’yı işgal ettiklerine dair kanıtlar var :
”Müslüman (Fars) ordusu Çerkesya’ya ulaştı, ancak burada Keremukh “halkı” tarafından karşılandı ve yapılan savaşta Fars ordusu yenildi ve Farslar kendi ülkelerine kaçtı.”
Barbaro’nun bu verileri, Keremukh bölgesinin nüfusunun 15. yüzyılın sonunda Hıristiyan inancını benimsediklerini doğrulamaktadır.
Kavkaz 24 haber kanalında Çerkes tarihçi Samir Hotko kazı çalışmaları neticesinde elde edilen verileri Çerkes tarihi açısından değerlendirdi.
Kaynak : Krasnodar Bölgesi Yönetimi Basın Servisi , TV Kanalı Kavkaz-24 , Kuznetsov A. ‘ Adıge Feodal Bölgesi Keremukh ‘
Haber : Ğuaze
