Karaçay-Çerkesya’da bir halk figürü olan Hut Mihail yaşamını yitirdi.
Mikhail 1953’te Karaçay-Çerkesya Cumhuriyeti’ndeki Ali-Berdıko köyünde dünyaya geldi. Yaşamı boyunca Çerkes toplumuna hizmet eden Mikhail, aynı zamanda Çerkes soykırımı anıtını 1989 yılında dünyada diken ilk kişiydi.
Bu anıtın tarihi Ali-Berdıko köyünün sakinleri tarafından iyi biliniyor. 1989 yılında bir gece, köyün eteklerindeki tepede aniden küçük bir kayanın belirdiğini hatırlıyorlar.
Anıt üzerindeki plakada 1764-1864 Rus-Kafkas Savaşında yaşamını yitiren Çerkeslerin anısına yazmakta ve Karl Marx’ın Çerkesler için söylediği ve dünya halklarına Çerkes mücadelesini örnek gösterdiği sözleri yazıldı. Başlangıçta bu anıtı kimin diktiğini sadece birkaç kişi biliyordu.
Mikhail, uzun zamandır halkının tarihiyle ilgileniyordu. Sovyetler Birliği Ordusundayken bir keresinde askeri kütüphaneye gittiğinde Rus-Çerkes Savaşı hakkında “Vahşi Terek” adlı bir kitapla karşılaştı. Genç Çerkes, o uzak savaşın o zamanlar bilinmeyen sayfalarını keşfetti. Geride yanan Çerkes köylerinin yıkıntılarını ve dumanlar altında kalan ormanları ardında bırakan çarlık birliklerinin zulmü karşısında şok oldu…
“Özgürlükleri için kahramanca savaşan Çerkeslerin anısını yaşatmamız gerekiyor” diyen Mikhail o dönem Rus-Çerkes savaşında Rus Çarlık ordusu saflarında ölen Kazakları onurlandırmak için dikilen anıtlardan haber oldu. Mikhail, “Peki neden Çerkes kahramanlarının anısı hala kendi topraklarımızda ölümsüzleştirilmiyor?” diye düşündü. Güçlü ve kararlı bir tavırla köyünün tepesini uygun alan olarak seçti, uygun bir taş buldu ve onu traktörle evine getirdi. Anıt üzerindeki yazıyı önce kendi elleriyle çelik bir levha üzerine dövdü ve anıt taşa yapıştırdı…
İlk taşın yerinde şimdi yeni bir mermer anıt duruyor, anıta çıkan bir merdiven var ve tepe düzgün bir şekilde çitlerle çevrildi.
Çerkeslerin her yıl burada toplanıp atalarının büyük ve trajik geçmişinin anısını koruyarak çiçek bırakacakları ve 19. yüzyılın zaman olarak uzak ama her zaman yakın ve acıyla yankılanan geçmişlerini anabilecekleri bir alanları var.
Hut Mikhail kendi diktiği Rus-Çerkes savaşında yaşamını yitirenlerin anısına diktiği anıtın önünde.
