Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) “Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu”nun çalışmaları sürerken, ülkedeki en büyük örgütlü Çerkes sivil toplum kuruluşu olan Kafkas Dernekleri Federasyonu (KAFFED) ve Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Özgür Özel’in açıklamaları, Çerkes toplumunun kültürel haklar ve temsil konusundaki çifte gündemini gözler önüne serdi.
KAFFED’den TBMM Komisyonu’na Tepki: “106 STK’nın Talepleri Rapora Girmeli”
Çerkes toplumunun taleplerini meclise taşıma noktasında önemli bir rol üstlenen KAFFED, TBMM’deki Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nun kendilerini dinleme süreçlerine davet etmemesini eleştirdi.
KAFFED, davet edilmemelerine rağmen, 106 imzacı dernekle birlikte hazırladıkları ve demokratik talepleri içeren altı maddelik metnin komisyon raporuna dahil edilmesini talep etti. Bu talepler arasında öne çıkanlar şunlar oldu:
- Kimlik ve kültürel hakların anayasal güvence altına alınması.
- Ana dilde eğitimin hayata geçirilmesi ve Anayasa’nın 42. Maddesindeki yasağın kaldırılması.
- Ana dilde TV ve radyo yayınlarının desteklenmesi.
- Vatandaşlığın, hiçbir etnisiteye vurgu yapılmadan “anayasal vatandaşlık” temelinde düzenlenmesi.
Özgür Özel’den Çerkesçe’ye Açık Destek
KAFFED’in komisyona erişim zorluğu yaşadığı bir dönemde, ana muhalefet partisi CHP’nin Genel Başkanı Özgür Özel, farklı dil ve kültürlere yönelik hak taleplerine destek veren bir açıklama yaptı.
Özel, katıldığı bir yayında Kürt dili ve edebiyatı meselesinin yanı sıra, Çerkesçe özelinde de ana dil haklarına vurgu yaparak şunları kaydetti: ““Şimdi bir resmi dil meselesi var, bir anadil meselesi var. Biz programa ‘Anadil haktır. Ana dilin öğrenimi, eğitimi, geliştirilmesi ve kullanımı ile ilgili her türlü güvenceyi sağlar’ diye yazmışız. Bu bizim açımızdan önemli bir adım. (Kamu kaynaklarını da bunun için kullanacak mısınız?) Evet, yazıyor zaten. ‘Bu konuda devlet bütün tedbirleri almalı’ diye. Ayrıca daha da başkası var, bu işin böyle geniş geniş… Mesela her isteyene veya ana dilde ne bileyim işte mühendisliğin bilmem ne logaritma dersini vermek de meseledir yani veya bunu talep eden her vatandaşa vermek meseledir. Kürt dili ve edebiyatı meselesinde mesela bambaşka bir şeydir. Bu çok haklı bir şeydir. Bunu Çerkesler için de yapabilmek lazım.”
Özel, ayrıca devletin, hastaların ana dilini bilen bir personel görevlendirmesi gerektiği gibi uygulamaların da hayata geçirilmesinin önemini belirtti.
Bu iki gelişme, Çerkes toplumunun kültürel ve dilsel haklar konusunda siyaset zemininde destek bulduğunu, ancak bu desteğin, taleplerini doğrudan Meclis’teki güncel bir komisyon sürecine taşıma noktasında somut bir temsile dönüşmekte zorlandığını gösteriyor.
