Hantseguaşe Çerkeslerin mecusilik inancına sahip olduğu dönemden bu yana düzenlenen bir ritüeldir.
Tanrının yağmur yağdırması için yapılan bir çeşit dua yöntemidir.
Uzunca bir sopanın üst kısmına yakın yere başka bir sopayı çapraz bağlayıp, onu bezlerle sardıktan sonra eski bir şapka takmak suretiyle insan görünümüne getirilir, çapraz atılan sopaya etek giydirilirdi.
Hantseguaşe bu şekilde ortaya çıkarılırdı. Hantseguaşe’in yan taraflarından ayağında ayakkabı vb olmayan iki kız kaldırarak gezdirmeye başlanır, Hantseguaşe’in ardında gençlerden oluşan bir kalabalık bulunur, ilerledikçe kalabalık artardı.
Hantseguaşe gezdiren grup bir ağızdan «Hantseguaşe gezdiriyoruz, Tha’mız yağmurlarını yağdır. (sonraki süreçte « Ya allah»)!» diyerek gezerdi.
Grup köyde veya mahallede kapı kapı dolaşırdı. Uğradıkları evlerde p’aste, et, yumurta, peynir ve türlü türlü yemekler verilirdi.
Bu şekilde topladıkları yiyecekleri dere kenarında dualar eşliğinde yerlerdi.
Sonrasında Hantseguaşe derede yıkanır, bu esnada gruptakilerden bir anlık dalgın durup fırsat verenler yakalanıp elbiseleriyle suya atılırdı.
Daha sonra evlerine dağılarak yağmurun yağmasını beklerlerdi.
Адыгэ хъыбарыжьхэр. Налшык, 1989.
Бгажноков Б. X.Çerkeslerin eski gelenekleri.
Nalçik 1989.Bğajnoko Barasbiy.
