Kabardey-Balkar Cumhuriyeti İnsan Hakları Merkezi konuyla alakalı bir başvuru hazırlayarak Kabardey-Balkar Cumhuriyeti Başkanı Kazbek Kokov’a gönderdi.
Kabardey-Balkar Cumhuriyeti yetkilileri ve parlamenterlerine de çağrı yapılan metin İnsan Hakları Merkezi taraftan bir grup sivil toplum kuruluşu önderlerinin imzasını taşıyor :
KBR Parlamento Başkanı Egorova T.B.
KBR Hükümet Başkanı MUSUKOV A.T.
Rusya Federasyonu Federal Meclisi’nin Kabardey-Balkar milletvekilleri:
A.B. KANOKOV, M.M.
ULBASHEV, A.J.
BIFOV,GEKKIEV Z.D.,
V.S. RODINA,
A.L. SHAGOSHEV.
Sayın Kazbek Valeryevich!
01.04.2025 tarihli KBGU №193/o sayılı kararla, KBGU Sosyal ve Beşeri Enstitüsünde Akademik Konsey kararıyla yıkıcı yapısal değişiklikler yapılmıştır.
Birkaç bölümün (Rusya Tarihi, Etnoloji, KBGÜ Halkları Tarihi ve Gazetecilik, Rus ve Yabancı Edebiyat) birleştirilmesiyle yeni yapısal alt bölümler oluşturulmuştur.
Rusya Tarihi ve Kafkas Çalışmaları Bölümü ve Rus ve Yabancı Edebiyat ve Gazetecilik Bölümü.
Görünüşe göre, Enstitü yönetiminin ve KBGU Akademik Konseyi’nin böyle bir yeniden yapılanma için yönetim görevleri, eğitim sürecinin organizasyonu, maliyet optimizasyonu vb. ile ilgili kendi nedenleri vardı.
Böyle bir kararın tartışılması ve kabul edilmesine ilişkin tüm detayları bilmiyoruz, ancak Kabardey-Balkar’daki profesyonel topluluk temsilcilerinin ve sivil aktivistlerin bu konudaki görüşlerini ifade etme hakkına sahip olduklarını düşünüyoruz.
Etnoloji, Kabardey-Balkar Halkları Tarihi ve Gazetecilik Bölümü 1995 yılında, yenilenen Rusya Federasyonu’nun ve cumhuriyetimizin devlet ve kamu kurumlarının oluşumu ve gelişimi döneminde kurulmuştur.
90’lı yıllarda Kabardey-Balkar’da ulusal özbilincin hızla geliştiği ve Kuzey Kafkasya’nın Rus İmparatorluğu’na katılmasıyla ilgili en akut ve acı verici konular, Sovyet geçmişinin trajik sayfaları da dahil olmak üzere ulusal tarihin yeniden düşünüldüğü bir süreç yaşandı.
Bölgenin en eski akademik üniversitesi olan KBSU, öğretim kadrosu ve öğrencileri ile kendisini bu toplumsal süreçlerin merkezinde bulmuştur.
Kabardeylerin, Balkarların ve KBGÜ’deki diğer halkların ulusal kimliğinin yeni dinamik koşullar altında geliştirilmesi, otokton nüfusun bölgesel tarihine, diline ve kültürüne yönelik artan ilginin karşılanması, kamu bilincinin yakın ortak geçmişin trajik olaylarının haksız manipülasyonundan korunması, akademik camianın uygun bir yanıt vermesini gerektirmiştir
Bu oluşumlardan biri, KBGÜ Tarih Fakültesi temelinde KBGÜ halklarının etnolojisi ve tarihi üzerine uzmanlaşmış bir bölümün kurulmasıydı.
Bölüm, otuz yıl boyunca, kültürel kimliği güçlendirmek, Kabardeylerin, Balkarların ve KBGÜ’nün diğer halklarının tarihini ve geleneksel kültürünü araştırmak için öğrenciler arasında bilimsel, öğretimsel ve pratik çalışmalar yürüten nitelikli uzmanları, tarihçileri ve etnologları bir araya getirmiştir.
Böylece, KBGÜ ve özellikle de Kabardey-Balkar Cumhuriyeti Halkları Tarihi ve Etnoloji Bölümü çalışanları, Rusya Federasyonu içindeki Kabardey-Balkar Cumhuriyeti’nin öznelliğinin gerçek temeli olan halklarımızın etno-kültürel kimliğinin gelişimine önemli bir katkıda bulunmuşlardır.
Kabardey-Balkar’ın ana üniversitesinde cumhuriyetimizin özelliklerini yansıtan bir bölüm bulunmalıdır.
Bu bölümün korunması gerekliliğinin bir diğer önemli yönü de, bölümün çalışmalarının “Etnoloji, etnografya ve antropoloji” uzmanlık alanındaki tez konseyinin faaliyetleriyle doğrudan ilişkili olmasıdır (KBGÜ’de tez konseyleriyle bağlantılı sadece birkaç bölüm vardır).
Bu, Rusya’nın güneyinde böyle bir uzmanlığa sahip olan tek tez konseyidir ve yaklaşık 15 yıl önce büyük zorluklarla açılmıştır.
Buna ek olarak, “Yurtiçi Tarih” uzmanlığı için tez konseyi bölüme bağlıdır. KBSU’nun Tarih Bilimleri Yüksek Lisans programına son birkaç yıldır (2021, 2024’te ve 2025’te olmayacak) kayıt yaptırmamış olması büyük bir sorundur.
KBSU yönetiminin bu politikası, tarih alanında lisansüstü programın varlığını ve aynı zamanda tez konseylerinin varlığını ve KBNTs RAS’ın Beşeri Bilimler Araştırma Enstitüsü (IHR) için yüksek nitelikli personel yetiştirilmesini tehlikeye atmıştır.
Bu enstitü 1926 yılında kurulmuştur ve cumhuriyetin en eski entelektüel merkezidir.
Dolayısıyla, Kabardey-Balkar’ın ana üniversitesi, cumhuriyetin araştırma enstitüleri için bilimsel personel de dahil olmak üzere bölgeye yüksek nitelikli personel sağlama konusundaki doğrudan sorumluluklarını yerine getirmemektedir.
Kanaatimizce, KBGU Etnoloji ve Halklar Tarihi Bölümü’nün kuruluşunun otuzuncu yılında tasfiye edilmesi büyük bir hatadır. Rus Tarihi Bölümü ile birleşmesinin olası finansal ve organizasyonel faydaları, cumhuriyetteki ulusal Kafkas çalışmalarının gelişimi için olumsuz sonuçlarla fazlasıyla dengelenmiştir.
KBC halklarının tarihini ve kültürünü araştırmayı ve öğretmeyi amaçlayan uzmanlaşmış bir yapısal alt bölümün yokluğu ve KBGU’nun tarih ve etnoloji eğitim programlarında bölgesel bileşenin azalan rolü, kaçınılmaz olarak Kabardeylerin ve Balkarların etno-kültürel kimliğinin sürdürülebilir yeniden üretiminin zayıflaması ve sonuç olarak kademeli asimilasyonu anlamına gelecektir.
Kazbek Valeryevich, Kabardey-Balkar Devlet oluşumu, Kabardey ve Balkar halklarının kendi kaderini tayin etme biçimidir ve faaliyetlerinin ana yönlerinden biri, bu halkların kültürel kimliğinin korunması ve ulusal çıkarlarının korunmasıdır.
Tüm bunlar Kabardey-Balkar Anayasasında ve çeşitli program belgelerinde yer almaktadır. Bu bağlamda, KBC Anayasası’nın ana garantörü olarak size, bu duruma dikkat etmeniz ve KBGÜ’deki KBC Halkları Etnoloji ve Tarih Kürsüsü’nün derhal restore edilmesi için mümkün olan tüm önlemleri almanız için zorlayıcı bir taleple başvuruyoruz.
İmzalar:
Shamurzov Marks – “Rusya Siyasi Baskı Mağdurları Derneği” Kabardey-Balkar Şubesi Başkanı
TKHAGAZITOV Yuri, Filoloji Bilimleri Doktoru
HATAJUKOV Valery – Kabardey-Balkar Bölgesel İnsan Hakları Merkezi Başkanı
KOZHEV Zaurbek – Ph. Tarih Bilimleri
MESHEV Ismel – Aktivist
BERHAM Mukhamed – Aktivist
BEGRETOVA-EFFENDIEVA Olga – İnsan hakları aktivisti, BJAKHOV Muzarib – Kabardey-Balkar’ın Onurlu Mimarı
Zaur ZEMUKHOV, “Jılebze” STK Yönetim Kurulu Başkanı
KUÇMEZOV Hakim – “Yabloko” Partisi Kabardey-Balkar Şubesi Başkanı
TOK Zaudin – sanatçı
SOKUROV Valery, Tarih Doktoru
ALOEV Timur, Tarih Doktoru
PSHIBIEV Alim, Gazeteci, “Made in KBR” kanalının genel yayın yönetmeni.
Şorman Azamat – Halk figürü, Aktivist
18.05.2025
