Adıgey’den bir grup araştırmacı, Türkiye’deki etnik Çerkeslerin kültürünü incelemek için üç yıllık büyük bir projeyi tamamlıyor.
“Türkiye ve Rusya Çerkeslerinin Kültürel Yayılımı: Sanat Tarihi ve Sosyo-Kültürel Analiz”.
Çalışma Rusya Temel Araştırma Vakfı’nın desteğiyle gerçekleşti. Çalışma ekibi dört kişiden oluşuyor: Adıge Devlet Üniversitesi Sanat Enstitüsü Profesörü Alla Sokolova ve Doğu Sanatı Müzesi Kuzey Kafkas şubesi çalışanları Fatima Suleimanova, Janna Kuyek ve Larisa Khuako.
Proje üç araştırma gezisi içeriyordu. Proje süresince bilim insanları ve sanat eleştirmenleri, Ankara, İstanbul, Düzce, Samsun, Kayseri, Bodrum ve küçük köylerde yaşayan etnik Çerkeslerin kültürünü incelediler.
Adıge Xase temsilcileriyle iletişim kurdular, sanat atölyelerini ziyaret ettiler. Son araştırma gezisi yeni yıl öncesi sona erdi.
Bilim insanları şimdi raporlar hazırlıyor.
— Üç yıllık bir projeyi tamamladık ve önemli sonuçlar elde ettik. Örneğin, “etnik sanatın” ne olduğunu belirledik, “yayılmanın” nasıl gerçekleştiği ve farklı kültürlerin karşılıklı olarak ne ölçüde geçirgen olduğu hakkında bir fikir edindik.
Örneğin, diasporadan metropollere nüfuz eden ve şimdi geleneksel kültüre geniş çapta tanıtılmakta olan Anadolu Çerkeslerinin şeşen dansı varken, öte yandan Adıge Cumhuriyeti’nin müzikal ve koreografik kültürü yansımasının da olduğunu söyledi.
Projenin sonucu olarak Türkiye ve Rusya’daki Çerkes sanatçıların geniş bir ansiklopedisi halinde yayımlanacak.
Çerkes asıllı sanatçılardan yaklaşık 200 kişinin ismini ve eserlerinin resimlerini içerecek, toplamda yaklaşık 2000 görsel eser belirlendi.
İlk başta, ansiklopedi elektronik biçimde yayınlanacak olup, daha sonra ekip basılı bir versiyonun yayınlanması için başvurulması planlanıyor.
— Bu benzersiz bir proje, çünkü bugün dünya çapında yüz ciltlik sanatçılar, tasarımcılar, fotoğrafçılar ansiklopedisi var, Alman projesi olan bu çalışma kapalı bir proje.
Sadece abone olarak ona erişebilirsiniz ve ücretsiz erişime açık değil. Rusya’da yayınlanan ansiklopedilerde etnik Çerkesler hakkında bilgi içermiyor ” diye belirtildi.
Ansiklopedide, halk arasında Çerkes (Adige) Mona Lisa olarak adlandırılan tablonun hikayesine de yer verilecek .
