Çerkes dili İçin Arapça Yerine Latin alfabesi Kullanılması Süreci

Kabardey’de 1923-1928 yılları arasına tarihlenen bir açık hava okulunun nadir bir fotoğrafı.

IMG 20231118 230717 783

Bu dönemde Çerkes dili için Arapça yerine Latin alfabesi kullanılmaya başlandı.

Yazı sistemi 1924 yılına kadar Arap alfabesi ve Kiril alfabesine, 1924-1936 yılları arasında Latin alfabesine, 1936 yılından bu yana ise yine Kiril alfabesine dayanıyordu.

Kabardey bölgesi Çerkeslerinde 1924 yılında ilk dergi Latin alfabesiyle yayınlanmaya başladı.

Çerkesçe eğitimde de kullanılmaya başlandı.

İlk Sovyet yıllarının sloganı dil modernizasyonuydu.

Ulusal içerikli bir müfredat sunan ulusal okullar kuruldu.

Yeni mesleki ve teknik kelimeler esas olarak Çerkes dilinin kendi içinde bulunan köklere dayandırıldı.

1928’de Kabardey bölgesi için Latin alfabesinin kullanılmaya başlanmasından neredeyse beş yıl sonra, yeni bir Latin alfabesi resmen kullanılmaya başlandı.

Kiril alfabesi üzerindeki baskı 1930’ların ortalarında başlayıp dil politikasında yeni bir aşamaya işaret ettiğinde Kabardey’in Latin alfabesine geçmesine daha zaman vardı.

Yeni kelime ve terimler ulusal dilden değil Rusçadan ödünç alınacaktı.

Bazı öğretmenler bu harekete ve Çerkes dili ve kültürünü baltalayan diğer zararlı adımlara karşı çıktılar.

Onlar “halk düşmanı” olarak suçlandılar.

Kabardey-Balkar Eğitim ve Devlet Yayınevi Müdürü Afaunov, karşı devrimci faaliyetler yürütmekle, yani okullarda Rus dili ve edebiyatının öğretilmesine direnmekle suçlandı.

Çerkes Kültürel İnşa Enstitüsü çalışanları Rusçadan Çerkesçeye yapılan çevirilerde hatalar yapmakla suçlandı.

Birçoğu tutuklanıp idam edildi ya da kamplara gönderilerek halk bir eğitimci kuşağından mahrum bırakıldı.

1937’de Çerkes dili Kabardey Çerkesleri için yeniden Kiril alfabesine çevrildi.

1938’de Rus olmayan tüm okullarda yedi yaşından itibaren Rusça eğitimi zorunlu hale getirildi.

Адыги.РУ

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

Exit mobile version